czwartek, marzec 28, 2024
czwartek, 23 maj 2019 14:44

Niacyna - zdrowotne konsekwencje jej niedoboru

 Niacyna, inaczej określana jako witamina B3 lub witamina PP nie jest obojętna dla naszego organizmu, a jej niedobory mogą wywoływać negatywne dla zdrowia konsekwencje, takie jak m.in. pelagra. Jakimi właściwościami wyróżnia się niacyna oraz w jaki sposób można utrzymać jej prawidłowy poziom? 

Niacyna oraz jej właściwości 

Niacyna (witamina B3, PP), jest to nazwa łącząca w sobie dwa związki: niacynę, czyli kwas nikotynowy oraz nikotynamid, będący jej amidem. Należy ona do witamin rozpuszczalnych w wodzie, należących do grupy B. Nasz organizm konwertuje ją do dwóch koenzymów: NAD+ i NADP, będących nośnikami elektronów. 

Niacyna w naszym organizmie pełni szereg rozmaitych oraz bardzo ważnych funkcji, wśród których należy wyróżnić:

  • uczestniczenie w procesach metabolicznych oraz pozyskiwanie energii z pożywienia, 
  • udział w syntezie hormonów płciowych,
  • udział w syntezie kortyzolu, tyroksyny oraz insuliny, 
  • udział w tworzeniu krwinek czerwonych, 
  • poprawianie zdolności komórek odpornościowych do zabijania bakterii gronkowca złocistego,
  • normalizacja poziomu cukru we krwi i przyczynianie się do utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu,
  • wpływanie na prawidłową pracę mózgu oraz systemu nerwowego,
  • wpływanie na zwiększenie aktywności mitochondriów w jądrze półleżącym mózgu, które jest odpowiedzialne za odczuwanie przyjemności.

Skutki niedoboru niacyny w naszym organizmie

Niedobór witaminy B3 występuje stosunkowo rzadko, ponieważ nasz organizm wytwarza ją z flory bakteryjnej jelit, a także syntezuje z cząsteczek tryptofanu (cząsteczki białkowe).

Niedostateczna ilość niacyny może wynikać z ubogiej diety, niedożywienia, długotrwałego zażywania leków przeciwgruźliczych z grupy izoniazydów, a także ze spożywanego w nadmiarze alkoholu, powodującego chorobę alkoholową. 

O suplementacji niacyną powinny pamiętać także kobiety karmiące piersią, stosujące środki antykoncepcyjne, chorzy na nowotwory oraz pacjenci, u których występują niedobory białka. 

Niedobór niacyny może powodować pelagrę, określaną także jako rumień lombardzki, która objawia się:

  • szorstką oraz zaczerwienioną skórą w tych miejscach, które są narażone na uciski, obtarcia oraz promieniowanie słoneczne,
  • przebarwieniami na dłoniach, szyi i twarzy,
  • łuszczeniem się naskórka,
  • pęcherzami na skórze,
  • stanem zapalnym jamy ustnej i języka, 
  • biegunkami, 
  • bezsennością,
  • zmęczeniem, osłabieniem, otępieniem,
  • zaburzeniami układu nerwowego,
  • agresją.

Ponadto, niedobór witaminy B3 powoduje spowolnienie metabolizmu oraz wiążące się z tym osłabienie odporności organizmu na zimno.

Źródła niacyny 

Niacynę możemy dostarczać naszemu organizmowi wraz z przyjmowanym pożywieniem. Znajdziemy ją w produktach takich jak:

  • mięso (wołowina, cielęcina, wątroba wieprzowa, polędwica z piersi kurczaka oraz wątróbka z kurczaka, schab, indyk), 
  • ryby (śledź, makrela, tuńczyk, pstrąg),
  • orzechy archaidowe,
  • jaja,
  • produkty pełnoziarniste,
  • pomidory, 
  • fasola biała.