Niacyna oraz jej właściwości
Niacyna (witamina B3, PP), jest to nazwa łącząca w sobie dwa związki: niacynę, czyli kwas nikotynowy oraz nikotynamid, będący jej amidem. Należy ona do witamin rozpuszczalnych w wodzie, należących do grupy B. Nasz organizm konwertuje ją do dwóch koenzymów: NAD+ i NADP, będących nośnikami elektronów.
Niacyna w naszym organizmie pełni szereg rozmaitych oraz bardzo ważnych funkcji, wśród których należy wyróżnić:
- uczestniczenie w procesach metabolicznych oraz pozyskiwanie energii z pożywienia,
- udział w syntezie hormonów płciowych,
- udział w syntezie kortyzolu, tyroksyny oraz insuliny,
- udział w tworzeniu krwinek czerwonych,
- poprawianie zdolności komórek odpornościowych do zabijania bakterii gronkowca złocistego,
- normalizacja poziomu cukru we krwi i przyczynianie się do utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu,
- wpływanie na prawidłową pracę mózgu oraz systemu nerwowego,
- wpływanie na zwiększenie aktywności mitochondriów w jądrze półleżącym mózgu, które jest odpowiedzialne za odczuwanie przyjemności.
Skutki niedoboru niacyny w naszym organizmie
Niedobór witaminy B3 występuje stosunkowo rzadko, ponieważ nasz organizm wytwarza ją z flory bakteryjnej jelit, a także syntezuje z cząsteczek tryptofanu (cząsteczki białkowe).
Niedostateczna ilość niacyny może wynikać z ubogiej diety, niedożywienia, długotrwałego zażywania leków przeciwgruźliczych z grupy izoniazydów, a także ze spożywanego w nadmiarze alkoholu, powodującego chorobę alkoholową.
O suplementacji niacyną powinny pamiętać także kobiety karmiące piersią, stosujące środki antykoncepcyjne, chorzy na nowotwory oraz pacjenci, u których występują niedobory białka.
Niedobór niacyny może powodować pelagrę, określaną także jako rumień lombardzki, która objawia się:
- szorstką oraz zaczerwienioną skórą w tych miejscach, które są narażone na uciski, obtarcia oraz promieniowanie słoneczne,
- przebarwieniami na dłoniach, szyi i twarzy,
- łuszczeniem się naskórka,
- pęcherzami na skórze,
- stanem zapalnym jamy ustnej i języka,
- biegunkami,
- bezsennością,
- zmęczeniem, osłabieniem, otępieniem,
- zaburzeniami układu nerwowego,
- agresją.
Ponadto, niedobór witaminy B3 powoduje spowolnienie metabolizmu oraz wiążące się z tym osłabienie odporności organizmu na zimno.
Źródła niacyny
Niacynę możemy dostarczać naszemu organizmowi wraz z przyjmowanym pożywieniem. Znajdziemy ją w produktach takich jak:
- mięso (wołowina, cielęcina, wątroba wieprzowa, polędwica z piersi kurczaka oraz wątróbka z kurczaka, schab, indyk),
- ryby (śledź, makrela, tuńczyk, pstrąg),
- orzechy archaidowe,
- jaja,
- produkty pełnoziarniste,
- pomidory,
- fasola biała.