Spis treści:
- Kortyzol i proces pobudki
- Nowoczesne metody badań z Bristolu
- Rytm dobowy i zdrowie człowieka
- Różnice indywidualne w poziomie kortyzolu
Kortyzol i proces pobudki
Nowe badania wskazują, że przebudzenie nie jest momentem, który inicjuje wzrost poziomu kortyzolu. Hormon ten zaczyna wzrastać już kilka godzin przed wstawaniem, aby przygotować organizm do codziennych wyzwań. Wcześniejsze teorie sugerowały, że kortyzol uwalniany jest dopiero w chwili otworzenia oczu, jednak ta hipoteza została obalona przez najnowsze analizy.
Wcześniej opisywana reakcja kortyzolu na przebudzenie (CAR) była wykorzystywana w badaniach dotyczących stresu i różnych schorzeń, w tym zespołu przewlekłego zmęczenia. Jednak dane te były niepełne i wymagały uzupełnienia.
Nowoczesne metody badań z Bristolu
Zespół badaczy z University of Bristol zastosował zaawansowane techniki pomiarowe, aby dokładniej przeanalizować poziomy kortyzolu. Dzięki automatycznym systemom pobierania próbek naukowcy mogli monitorować zmiany w stężeniu hormonu zarówno przed, jak i po przebudzeniu.
W badaniu uczestniczyło 201 osób w wieku od 18 do 68 lat. Pomiarom poddano zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Wyniki wskazały, że zmiany poziomu kortyzolu są bardziej związane z naturalnym rytmem dobowym niż z samym momentem przebudzenia.
- Automatyczne próbkowanie pozwoliło na precyzyjne analizy w czasie rzeczywistym.
- Pomiary uwzględniały zarówno godziny nocne, jak i wczesne poranne.
Rytm dobowy i zdrowie człowieka
Kortyzol jest regulowany przez rytm dobowy, który kontroluje wiele procesów biologicznych. Wzrost stężenia tego hormonu w godzinach porannych to część naturalnego cyklu adaptacyjnego organizmu. Rytm dobowy wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, metabolizm oraz samopoczucie psychiczne.
Zakłócenia w rytmach dobowych mogą prowadzić do licznych problemów zdrowotnych, takich jak:
- zaburzenia psychiczne, w tym depresja,
- otyłość i choroby metaboliczne,
- schorzenia układu sercowo-naczyniowego.
Badania wskazują, że zrozumienie roli kortyzolu w tych procesach może pomóc w opracowaniu skutecznych terapii.
Różnice indywidualne w poziomie kortyzolu
Badania wykazały znaczne różnice w poziomie kortyzolu między uczestnikami. Czynniki takie jak długość snu, pora wstawania czy indywidualne rytmy dobowe wpływają na dynamikę zmian stężenia tego hormonu. Niektórzy ludzie, tzw. skowronki, mają wyraźniejszy poranny wzrost kortyzolu, co sprzyja ich aktywności rano. Z kolei typowe sowy mają inny rozkład hormonalny, co sprawia, że są bardziej aktywne wieczorem.
Profesor Stafford Lightman z University of Bristol podkreśla, że badania te dostarczają nowych informacji na temat mechanizmów hormonalnych związanych z rytmami dobowymi. Dr Thomas Upton zwraca uwagę na potrzebę dalszych badań nad rolą kortyzolu w zaburzeniach snu i zdrowia psychicznego.
Wnioski płynące z nowych badań
Badania nad kortyzolem otwierają nowe możliwości zrozumienia procesów biologicznych związanych ze snem i przebudzeniem. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod pomiaru naukowcy odkryli, że kortyzol pełni kluczową rolę w przygotowaniu organizmu do dnia. Wiedza ta może być wykorzystana w leczeniu zaburzeń snu, depresji i innych schorzeń związanych z rytmem dobowym. Prace naukowców z Bristolu stanowią ważny krok w kierunku lepszego zrozumienia ludzkiego organizmu.
źrodło: Poradnik Zdrowie