Rola jelit w naszym organizmie
Jelita to narząd, który odgrywa znacznie większą rolę w naszym organizmie, niż mogłoby się wydawać. Znajdujący się w nich mikrobiom – złożona społeczność bakterii, wirusów, grzybów i innych mikroorganizmów – pełni kluczową funkcję w regulacji wielu procesów życiowych. To właśnie w jelitach produkowane są liczne związki chemiczne, które wpływają na nasze zdrowie, w tym krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, mające działanie przeciwzapalne oraz wspierające funkcjonowanie mózgu.
Jak wyjaśnia dr Emily Leeming, autorka książki „Genius Gut”, jelita są również nazywane „drugim mózgiem” ze względu na swoją zdolność do funkcjonowania w sposób niezależny oraz dzięki temu, że posiadają własny układ nerwowy, zwany trzewnym układem nerwowym. Ten skomplikowany system zawiera aż 500 milionów komórek nerwowych, które kontrolują pracę układu pokarmowego, przesyłając sygnały chemiczne do mózgu i innych narządów.
Mikrobiom a zdrowie psychiczne
Jednym z najciekawszych odkryć ostatnich lat jest wpływ mikrobiomu jelitowego na zdrowie psychiczne. Badania wykazały, że istnieje silny związek między stanem naszych jelit a naszym nastrojem i funkcjami poznawczymi. Przykładem może być badanie, w którym przeszczepiono mikrobiom osób cierpiących na depresję kliniczną zdrowym szczurom, które wkrótce zaczęły wykazywać objawy depresji. Dr Leeming podkreśla, że ten związek nie jest jedynie konsekwencją choroby, ale może być przyczyną problemów psychicznych, co pokazuje, jak ważne jest dbanie o zdrowie naszych jelit.
Błonnik jako superfood
Podczas gdy większość z nas skupia się na zwiększeniu spożycia białka, naukowcy alarmują, że to właśnie błonnik powinien być priorytetem w naszej diecie. Dr Leeming zwraca uwagę, że aż 95% populacji spożywa zbyt mało błonnika, co ma negatywne konsekwencje dla zdrowia. Błonnik jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania mikrobiomu jelitowego, ponieważ stanowi pokarm dla bakterii produkujących krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które zwalczają stany zapalne i chronią wyściółkę jelit.
Codzienne spożycie 30 g błonnika może znacząco obniżyć ryzyko chorób takich jak cukrzyca typu II, rak, choroby serca i otyłość. Dr Leeming zachęca do włączenia do diety produktów bogatych w błonnik, takich jak ciecierzyca, nasiona chia, czy różnorodne warzywa i owoce.
Mikrobiom a styl życia
Dieta to nie jedyny czynnik wpływający na zdrowie naszych jelit. Styl życia, w tym kontakt z naturą, ma ogromne znaczenie dla różnorodności mikroorganizmów zamieszkujących nasze jelita. Dr Leeming przypomina, że w jednej łyżeczce ziemi znajduje się więcej mikroorganizmów niż jest ludzi na całym świecie. Badania wykazały, że osoby, które regularnie mają kontakt z ziemią, na przykład przez pracę w ogrodzie, zwiększają różnorodność swojego mikrobiomu, co pozytywnie wpływa na ich zdrowie.
Interakcja z naturą, pływanie w morzu, czy spędzanie czasu na świeżym powietrzu, to proste sposoby na wsparcie zdrowia jelit. Współczesny styl życia, który wiąże się z długimi godzinami spędzonymi w zamkniętych pomieszczeniach, ogranicza naszą ekspozycję na różnorodne mikroorganizmy, co może negatywnie wpłynąć na nasz mikrobiom.
Probiotyki – fakty i mity
W ostatnich latach rynek probiotyków znacznie się rozwinął, a wiele firm przekonuje, że regularne spożywanie tych suplementów poprawi zdrowie naszych jelit. Dr Leeming jest jednak ostrożna w ocenie ich skuteczności. Jak wskazują badania, tylko 30% dostępnych na rynku probiotyków zawiera odpowiednią dawkę bakterii deklarowaną na opakowaniu. Brak regulacji rynku suplementów oznacza, że konsument często nie otrzymuje tego, co obiecuje producent.
Zamiast polegać na probiotykach, dr Leeming zaleca inwestowanie w dietę bogatą w owoce i warzywa, które naturalnie wprowadzają do naszego organizmu korzystne mikroorganizmy. Jeśli jednak decydujemy się na suplementację probiotykami, warto skonsultować się z ekspertem, który pomoże dobrać odpowiedni szczep i dawkę, dostosowaną do naszych indywidualnych potrzeb.
Trzy kroki do zdrowych jelit
Dr Leeming w swojej książce „Genius Gut” przedstawia wiele prostych i praktycznych sposobów na zadbanie o zdrowie jelit. Oto trzy z nich, które można łatwo wdrożyć do codziennego życia:
- Warzywa na pierwszym miejscu: Upewnij się, że połowę każdego posiłku stanowią warzywa lub owoce. Nie obieraj warzyw korzeniowych i niektórych owoców, takich jak kiwi, aby zwiększyć spożycie błonnika.
- Różnorodność kolorów: Staraj się spożywać warzywa i owoce w pięciu różnych kolorach, aby dostarczać organizmowi różnorodnych polifenoli wspierających rozwój dobrych bakterii.
- Codzienny błonnik: Włącz do diety fasolę, zielone warzywa, owoce jagodowe, zboża oraz orzechy i nasiona. Dzięki regularnemu spożywaniu tych produktów, osiągniesz zalecane 30 g błonnika dziennie, nawet nie zdając sobie z tego sprawy.
Zdrowie jelit jest kluczowe dla ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia. Dbając o mikrobiom jelitowy, nie tylko wspieramy trawienie, ale także wpływamy na nasz nastrój, odporność i funkcje poznawcze. Poprzez odpowiednią dietę, regularny kontakt z naturą oraz świadome wybory dotyczące suplementacji, możemy znacząco poprawić stan naszych jelit i cieszyć się lepszym zdrowiem przez całe życie.
źródło: Vogue