wtorek, marzec 19, 2024
poniedziałek, 09 maj 2022 19:10

Próby wątrobowe – diagnostyka i normy badania

normy dla ALAT i AspAT normy dla ALAT i AspAT pexels

Próby wątrobowe to rodzaj badania biochemicznego krwi, które ocenia aktywność enzymów produkowanych przez wątrobę, a także funkcjonalność organu.

Ponadto pomaga ono wykryć niektóre z chorób wątroby oraz szkody spowodowane przez przyjmowanie leków. Próby wątrobowe powinny być wykonywane profilaktycznie przez każdą osobę dorosłą.

Parametry wątrobowe i ich normy 

Próby wątrobowe powinny być wykonywane profilaktycznie, przynajmniej raz w roku przez każdą osobę dorosłą. Szczególnym wskazaniem do badania są objawy takie jak utrata masy ciała, wzdęcia, nudności, biegunki, spadek libido, impotencja, zaburzenia miesiączkowania, świąd skóry, zmęczenie, brak energii i żółtaczka. 

Parametry prób wątrobowych i ich prawidłowe normy.

  • AspAT (AST) – aminotransferaza asparaginowa,
  • ALAT (ALT) – aminotransferaza alaninowa,
  • ALP – fosfataza zasadowa,
  • GGTP – glutamylotransferaza,
  • LDH – dehydrogenaza mleczanowa,
  • Bilirubina – 3-1,2 mg/dl.

Jak przygotować się do badania?

Badanie prób wątrobowych polega na pobraniu próbki krwi z żyły. Pacjent powinien być na czczo minimum przez 12 godzin. Badanie parametrów wątrobowych określa poziom enzymów organu, a duży wpływ na ich stężenie ma rodzaj diety. Dlatego na tydzień przed badaniem zalecane jest zrezygnowanie ze spożywania pokarmów tłustych i ciężkostrawnych. Należy również unikać kawy, mocnej herbaty, słodyczy (szczególnie czekolady), papierosów i alkoholu. Produkty te mogą zafałszować wyniki badań. Tygodniowa dieta umożliwi wiarygodną ocenę funkcjonalności narządu. Dzień przed badaniem należy również unikać wysiłku fizycznego. 

Podwyższone próby wątrobowe – co oznaczają?

O podwyższonych normach prób wątrobowych mówimy wtedy, kiedy wynik parametrów jest wyższy niż dopuszczalne widełki. Mogą one wskazywać zarówno na zaburzenia w pracy wątroby, jak i choroby: alkoholowe uszkodzenie organu, marskość, wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C, polekowe uszkodzenie wątroby, nowotwory, stany zapalne, stłuszczenie wątroby lub choroby autoimmunologiczne. Podwyższone parametry wątrobowe są również skutkiem nieprawidłowej diety lub zastoju żółci. 

Podwyższone normy wątrobowe nie zawsze wskazują na schorzenia wątroby. Mogą być również sygnałem nieprawidłowości w funkcjonowaniu innych organów m.in. serca, mózgu, nerek, kości i mięśni. W przypadku niewielkiego podwyższenia normy dla ALAT i AspAT badanie należy powtórzyć za 2 tygodnie, unikając w tym czasie złych nawyków żywieniowych i nadmiernego wysiłku. 

Wśród innych możliwych przyczyn odchyleń od normy parametrów wątroby wskazuje się m.in. na: przyjmowanie zastrzyków domięśniowych, intensywny wysiłek fizyczny, ciążę, okres wzrostu kości, choroby metaboliczne, niedobory cynku, przyjmowanie środków antykoncepcyjnych, leków niesteroidowych przeciwzapalnych lub antybiotyków.