Chwytanie stóp - istotna umiejętność kształtująca prawidłowy rozwój stóp i całego ciała dziecka

Na jakim etapie dzieci zaczynają chwytać stopy?

Chwytanie stóp to aktywność, która pojawia się u niemowląt pomiędzy piątym a szóstym miesiącem życia dziecka. Żeby móc wykształcić tą zdolność, dziecko musi najpierw:

• zbudawać symetrię ciała,

• potrafić stabilnie leżeć na plecach,

• kontrolować ułożenie swojej głowy,

• posiąść zdolność pracy antygrawitacyjnej nóg i rąk,

• umieć chwytać w środkowej linii ciała.

  Wraz z rozwojem dziecko zaczyna interesować się własnym tułowiem oraz kończynami, poznając schemat swojego ciała. Żeby mogło efektywnie sięgać rękami do stóp, musi mieć wyprostowany na całej długości kręgosłup, a łopatki i miednica powinny stabilnie przylegać do podłoża. Podczas unoszenia rąk do góry kość ramienna ustawia się w rotacji zewnętrznej. Podobnie dzieje się z kością udową w stawie biodrowym. Zgięcie, odwiedzenie i rotacja zewnętrzna to najlepsza pozycja dla prawidłowego rozwoju stawów biodrowych. Kolana są zgięte, a stopy ustawiają się w supinacji, czyli odwróceniu. Ważne, aby dziecko potrafiło chwycić obie stopy, a nie sięgało zawsze po jedną z nich, gdyż skraca wtedy stale jeden bok, a drugi wydłuża, co nie jest prawidłowe. Etap wkładania stóp do buzi to czas, gdy wzorzec opisanego ruchu został optymalnie wykształcony.

Chwytanie jednej stopy – czy jest prawidłowe?

UWAGA! Jeśli dziecko chwyta wyłącznie jedną ze swoich stóp, może być to wyrazem asymetrii tułowia. W takiej sytuacji potrzebna jest odpowiednio zaplanowana i prowadzona fizjoterapia niemowląt. Doświadczony fizjoterapeuta dziecięcy z Kids Medic oceni rozwój ruchowy dziecka, zidentyfikuje ewentualne deficyty i zaproponuje wdrożenie działań terapeutycznych, które pomogą skompensować pojawiające się problemy.

Dlaczego chwytanie stóp jest potrzebne?

Wypracowanie przez niemowlę umiejętności chwytania stóp mówi nam o dobrej współpracy mięśni prostowników oraz zginaczy. Stanowi to podstawę do kolejnych etapów rozwoju, takich jak siadanie i chodzenie. Jednoczesne ustawienie bioder w rotacji zewnętrznej oraz stóp w supinacji bezpośrednio wpływa na rozwój stóp i bioder oraz przygotowuje stopy do obciążenia.

Wkładanie stóp do buzi pod kontrolą wzroku to także rozwijanie koordynacji ręka-noga-usta oraz oko-ręka-stopa. Stanowi to poczatkowo dla dziecka zadanie niełatwe, ale bardzo angażujące i potrzebne. Dziecko dotykając i wsadzając do buzi swoje stopy, ''odwrażliwia" je, co ma bardzo duże znaczenie w procesie przygotowania do chodzenia. Dotykiem własnych rąk stymuluje podeszwę stopy, co w przyszłości pomoże mu postawić stopę na podłożu bez dyskomfortu. Jeśli dziecko nie przejdzie tego etapu rozwojowego, będzie w przyszłości odczuwać nadwrażliwość podeszwy stopy w kontakcie z podłożem, co skutkować może chodzeniem na palcach lub podwijaniem palców. W sytuacji, gdy obserwujemy u dziecka takie trudności, powinniśmy zgłosić się do fizjoterapeuty dziecięcego.

Czy każde dziecko powinno chwytać stopy?

Tak, ten etap rozwoju ruchowego powinnien przejśc każdy niemowlak. Nie musi chwytać stóp często i trzymać ich długo, ale to umiejętność potrzebna, aby prawidłowo wykształciły się stawy biodrowe oraz łuki stopy.

Kiedy warto zgłosić się do fizjoterapeuty dziecięcego?

Warto, aby na każdym etapie rodzice był czujni, wnikliwie obserwowali swoje dziecko i od razu reagowali na ewentualne nieprawidłowości. Podpowiadamy, co powinno wzbudzić w opiekunach czujność i skutkować konsultacją u fizjoterapeuty dziecięcego.

Zgłoś się z dzieckiem do specjalisty w następujących sytuacjach:

noworodek:

• jego nogi są nieaktywne i leżą stale na podłożu

• jego nogi są sprawiają wrażenie sztywnych oraz mocno napiętych

• masz wrażenie, że jedna lub obie stopy są nieprawidłowo ułożone

2-3 miesiąc życia dziecka:

• dziecko nie potrafi unieść obu nóg jednocześnie ponad podłoże (nawet na chwilę)

• jedna z nóg sprawia wrażenie zdecydowanie bardziej wiotkiej lub sztywnej niż druga

• jedna z nóg sprawia wrażenie mniej aktywnej

5-6 miesiąc życia dziecka:

• dziecko nie potrafi dotknąć rączkami swoich kolan

7 miesiąc życia dziecka:

• dziecko chwyta tylko jedną stopę

• dziecko nie chwyta swoich stóp

Dlaczego dziecko chwyta stopami zabawki?

Chwytanie zabawek stopami to naturalny etap rozwoju, który następuje tuż po chwytaniu stóp dłońmi. Na początku stopy oprócz funkcji podporowej rozwijają funkcję chwytną. Aby dziecko mogło chodzić, aktywność chwytna stóp musi zaniknąć. Najpierw jednak około 6-7 miesiąca życia, maluch odkrywa możliwość chwytania przedmiotów stopami. Pomaga sobie chwytać duże zabawki, które ciężko mu utrzymać w rękach. Podczas tej aktywności dziecko obciąża boczne krawędzie stóp, a odciąża przyśrodkowe. Chwytanie stóp, wkladanie do buzi i chwytanie przedmiotów do stopami to następujące po sobie umiejętności, które są filarami prawidłowego rozwoju stóp.

 

Sposób chwytania stóp – ważna wiadomośc dla specjalisty

Chwytanie stóp to dla dzieci świetna zabawa, dla rodziców słodki widok, a dla fizjoterapeuty bardzo ważna informacja o przebiegu rozwoju dziecka. Ze sposobu w jaki dziecko chwyta stopy, specjalista jest w stanie ocenić wiele czynników składających się na sukcesy w dalszych etapach życia dziecka. Do czynników tych należą:

1. Sposób ustawienia miednicy: pośredni, przodopochylenie, tyłopochylenie lub skośne - będzie miał wpływ na ustawienie kręgosłupa.
2. Zgięcie, odwiedzenie i rotacja zewenętrzna w stawie biodrowym - będzie miała wpływ na ustawienie miednicy, kręgosłupa i stóp.
3. Zgięcie, rotacja zewenętrzna w stawie ramiennym oraz ustabilizowana łopatka - będzie miała wpływ na ustawienie dłoni dziecka i jakość chwytu oraz ruchów precyzyjnych.
4. Supinacja, czyli odwrócenie stóp podczas chwytu dłonią: wpływa na struktury stopy i oddziałuje na czynnościową długość, szerokość i wysokość wysklepienia stopy, czyli zapobiega płaskostopiu oraz koślawości stóp.
5. Koordynacja oko-ręka stopa, czyli koordynacja wzrokowo-ruchowa: rozwija się głównie w okresie niemowlęcym i jest złożoną umiejętnością poznawczą i motoryczną. Wymaga od dziecka poprowadzenia rączek zgodnie z bodźcami, jakie otrzymują jego oczy. Rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej jest nieoceniony dla prawidłowego rozwoju dziecka i umiejętności uczenia się. W przyszłości ma wpływ na czynności takie jak kopanie, chwytanie piłki lub przyswajanie wiedzy w szkole.

Podsumowując, istotny jest nie tylko sam fakt chwytania przez dziecko stóp, ale również jego jakość. Jeśli jako rodzice macie jakiekolwiek wątpliwości, czy Wasze dziecko wykonuje tę czynność prawidłowo i adekwatnie do wieku, warto zgłosić się na poradę do doświadczonego fizjoterapeuty dziecięcego, który pomoże właściwie ocenić sytuację. Zapraszamy do kontaktu z naszym Centrum Terapii Dzieci i Młodzieży Kids Medic.