Witamina B12 – jaka jest jej rola w organizmie?
Witamina B12 (kobalamina) jest rozpuszczalna w wodzie i zalicza się ją do prekursorów koenzymów, dzięki czemu ma wpływ na szereg procesów odbywających się w organizmie człowieka.
- Reguluje produkcję czerwonych ciałek krwi, czyli erytrocytów.
- Ma wpływ na prawidłowe działanie układu nerwowego. Dzięki niej łatwiej zachować równowagę psychiczną, koncentrację, dobry nastrój.
- Jest ważnym koenzymem, który uczestniczy w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów.
- Prowadzi do syntezy kwasów nukleinowych (m.in. w komórkach szpiku kostnego).
- Ma pozytywny wpływ na apetyt.
- Chroni układ kostny.
- Zmniejsza poziom lipidów we krwi.
- Przeciwdziała anemii.
Prawidłowy poziom witaminy B12 działa więc pozytywnie nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także na psychikę, łagodząc skutki stresu i poprawiając samopoczucie.
Źródła witaminy B12
Najlepsze źródło witaminy B12 stanowią produkty pochodzenia zwierzęcego. Znajdziemy ją w:
- mięsie i wędlinach,
- podrobach (w nerkach i wątrobie nawet 20 µg/100 g),
- serach,
- rybach (najwięcej w szczupaku, śledziach, pstrągu),
- jajach,
- mleku i jego przetworach,
- drożdżach.
Kobalamina praktycznie nie występuje w produktach roślinnych – wyjątek stanowią potrawy sfermentowane, np. z soi. Osoby, które zrezygnowały z produktów odzwierzęcych w diecie, powinny włączyć do niej, oprócz drożdży, m.in. japońską pastę miso.
Przyczyny i skutki niedoboru witaminy B12
Powodem niedoboru witaminy B12 w organizmie jest często dieta uboga w jej źródła, a więc np. wykluczająca produkty pochodzenia zwierzęcego dieta wegańska. Inną przyczyną mogą być zaburzenia wchłaniania, które pojawiają się często u osób starszych, zażywających niektóre leki lub po operacjach przewodu pokarmowego. W takich przypadkach należy wprowadzić do diety odpowiednią suplementację, która dostarczy niezbędnego składnika i zapobiegnie powstawaniu chorób związanych z jego niedoborem.
Człowiek dorosły powinien przyjmować 2,4 μg witaminy B12 na dobę. Jednym ze skutków jej niedoborów w diecie jest ryzyko wystąpienia niedokrwistości, czyli anemii, ponieważ substancja ta ma kluczowe znaczenie w produkcji czerwonych krwinek. Innym objawem zbyt małej ilości kobalaminy jest łamliwość kości spowodowana ich niską gęstością. Istnieje także ryzyko udaru mózgu i innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Mogą pojawiać się także problemy neurologiczne takie jak utrata pamięci, zmiany nastroju, skurcze mięśni, depresja, zaburzenia wzroku i słuchu. Apatia, wycofanie, problemy ze snem, a nawet halucynacje i anoreksja również są objawami zbyt małej podaży witaminy B12.
Kobalamina jest szczególnie ważna dla kobiet w ciąży, ponieważ jej niedobór może prowadzić do wad cewy nerwowej u płodu lub do przedwczesnego porodu. Badania wykazały, że w późniejszym wieku dzieci matek z niedoborem mogą mieć problemy rozwojowe.
