To podstępna choroba, przypominająca z początku zwykłe przeziębienie. Objawy zapalenia oskrzeli potrafią długo się utrzymywać i mocno dawać we znaki, jednak szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia zmniejsza dolegliwości i na ogół pozwala uniknąć groźnych powikłań. Co wywołuje zapalenie oskrzeli i jak je leczyć? Odpowiadamy!
Zapalenie oskrzeli – charakterystyka
Zapalenie oskrzeli jest chorobą układu oddechowego spowodowaną przez wirus lub bakterię. Do zachorowań dochodzi głównie w okresie jesienno-zimowym. To powszechna dolegliwość – szacuje się, że większość ludzi przechodziła w życiu lub będzie przechodzić więcej niż jeden epizod ostrego zapalenia oskrzeli. Na zapalenie oskrzeli chorują głównie dzieci [1,2].
Ostre zapalenie oskrzeli najczęściej wyleczyć można, stosując domowe sposoby, w tym dostępne bez recepty leki łagodzące objawy. Antybiotyki nie przynoszą poprawy i nie należy ich stosować [1].
Jakie są rodzaje zapalenia oskrzeli?
W zależności od czasu trwania choroby wyróżnia się trzy postaci zapalenia oskrzeli [1]:
- ostre zapalenie oskrzeli – trwa <3 tyg., w większości przypadków spowodowane jest zakażeniem wirusowym,
- podostre zapalenie oskrzeli – trwa 3–8 tyg., jest wynikiem nadreaktywności oskrzeli po przebytym zakażeniu lub zakażenia krztuścem,
- przewlekłe zapalenie oskrzeli – trwa >8 tyg., jego przyczyną jest szkodliwy wpływ czynników środowiskowych (np. palenie tytoniu).
Przyczyny zapalenia oskrzeli u dzieci i dorosłych
Przyczynę infekcji zazwyczaj stanowią wirusy powodujące przeziębienie i grypę. Do rozwoju zapalenia oskrzeli prowadzą m.in. wirus grypy A, grypy B, paragrypy, RSV, koronawirusy, adenowirusy i rynowirusy. Zapalenie oskrzeli rzadko kiedy ma bakteryjny charakter (ok. 10% wszystkich przypadków). Jeśli już, to zakażenie wywołują bakterie atypowe, które stanowią także często przyczynę zapalenia płuc i krztuśca [1].
Do zachorowania na zapalenie oskrzeli dochodzi zatem drogą kropelkową lub po kontakcie ze skażonymi przedmiotami. Biorąc to pod uwagę, profilaktyka obejmuje unikanie kontaktu z chorymi oraz częste mycie rąk.
Najczęstsze objawy zapalenia oskrzeli
W przebiegu zapalenia oskrzeli typowym objawem jest uporczywy kaszel z odkrztuszaniem śluzowej lub ropnej wydzieliny [1]. Pozostałe ogólne objawy choroby to [1,2]:
- wysoka gorączka,
- złe samopoczucie,
- ból mięśni,
- świszczący oddech.
Na początku często występują objawy przeziębienia, a dopiero po kilku dniach dołączają objawy ze strony dolnych dróg oddechowych [1,2].
Jeśli pojawi się silny ból w klatce piersiowej, świszczący oddech i duszność, wskazana jest niezwłoczna konsultacja lekarska. Do lekarza należy udać się także wtedy, jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 7 dni i nie ustępują [1,2].
Diagnostyka zapalenia oskrzeli – jak rozpoznaje się schorzenie?
Rozpoznanie najczęściej umożliwia dokładne badanie fizykalne. W celu wykluczenia zapalenia płuc wykonuje się dodatkowo RTG klatki piersiowej. W diagnostyce różnicowej zapalenia oskrzeli należy uwzględnić ponadto zaostrzenie astmy, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), wady układu oddechowego oraz aspirację ciała obcego [1].
Jak leczyć ostre zapalenie oskrzeli? Domowe sposoby
Leczenie zapalenia oskrzeli sprowadza się do łagodzenia towarzyszących mu objawów. Stosuje się leki ułatwiające odkrztuszanie i poprawiające drożność oskrzeli. Zarówno na ostre, jak i przewlekłe zapalenie oskrzeli przyjmować można Deflegmin – lek ułatwiający odkrztuszanie i łagodzący kaszel. Leki przeciwkaszlowe podaje się tylko i wyłącznie na suchy, uporczywy kaszel [3].
W razie gorączki należy stosować leki przeciwgorączkowe i pić dużą ilość płynów. U chorych z dusznością i/lub nasilonym kaszlem, u których doszło do obturacji oskrzeli, lekarz może zastosować leki rozkurczające oskrzela. Oprócz farmakoterapii zalecany jest odpoczynek [1,2].
W przypadku przewlekłego zapalenia oskrzeli podobnie jak przy chorobie o ostrym przebiegu przyjmuje się przede wszystkim leki łagodzące objawy. Pomocne mogą okazać się ponadto inhalacje, odsysaniu śluzu i tlenoterapia [1,2].
Należy jeszcze raz wyraźnie podkreślić, że zapalenie oskrzeli najczęściej jest spowodowane przez wirusy, dlatego nie leczy się go antybiotykami, ponieważ działają one wyłącznie na bakterie [1,2].
Na zlecenie marki Deflegmin
Bibliografia:
- Mejza F., Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68742,zapalenie-oskrzeli (dostęp: 2022.12.27.)).
- Kuś J., Mejza F., Ostre zapalenie oskrzeli, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.5 (dostęp: 2022.12.27.)).
- Witryna internetowa: https://deflegmin.pl/ (dostęp: 2022.12.27.).