Wzdęcia – główne przyczyny
Typowe przyczyny powstawania wzdęć to tzw. błędy dietetyczne. Niektóre pokarmy mają szczególny potencjał do wzmagania wytwarzania gazów w jelitach. Są to m.in. rośliny strączkowe, kapusta, owoce, słodycze i słodkie napoje. Do powstawania wzdęć przyczyniają się również nietolerancje pokarmowe (głównie nietolerancja laktozy), choroby zapalne jelit, zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego i zespół jelita drażliwego. Nieczęsto o tym pamiętamy, ale wzdęcia mogą być również skutkiem ubocznym przyjmowanych przez nas leków. [1]
Jakie leki powodują wzdęcia?
Wszystkie lekarstwa mają dokładnie określone wskazania do stosowania po to, żeby były skuteczne i jednocześnie powodowały jak najmniej działań niepożądanych. Nie zawsze to się udaje. Jednymi z częstszych skutków ubocznych przyjmowanych medykamentów są zaburzenia żołądkowo-jelitowe, a wśród nich wzdęcia.
Oto leki, które najczęściej powodują wzdęcia:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSLPZ), np. ibuprofen;
- antybiotyki;
- akarboza (stosowana w leczeniu cukrzycy);
- SSRI – selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny;
- leki stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego;
- leki hipolipemizujące (ezetymib, cholestyramina);
- leki zmniejszające kwasowość soku żołądkowego (inhibitory pompy protonowej, blokery receptora serotoninowego H2). [2]
Laktoza w tabletkach
Jeśli zmagasz się z nietolerancją laktozy, to wiele leków może wywołać u Ciebie wzdęcia. Co laktoza robi w lekach? Najczęściej stanowi wypełniacz – buduje tabletkę, w której zawarta jest substancja lecznicza. Laktoza znajduje się też niektórych syropach, np. tych stosowanych na kaszel. Przyjęcie jednej tabletki zawierającą laktozę czy wypicie jednej łyżki syropu najpewniej poważnie nie zaszkodzi, ale leki zawierające laktozę, które są stosowane przewlekle przez osoby z nietolerancją, mogą stale wywoływać objawy pod postacią wzdęć.
Wzdęcia po lekach – co robić?
Najprostszym wyjściem z tej sytuacji jest unikanie tych preparatów, które powodują powstawanie nadmiaru gazów w jelitach. Jest to szczególnie ważne w przypadku lekarstw przyjmowanych przewlekle. Jeśli leki zwiększające ilość gazów w jelitach to takie, które stosujesz od czasu do czasu, jesteś zadowolony z ich działania i nie chcesz ich wymieniać na inne, to wypróbuj kilka z tych sposobów profilaktyki wzdęć i walki ze wzdęciami:
- unikaj jedzenia produktów wzdymających;
- jedz posiłki o regularnych porach;
- dbaj o codzienną aktywność fizyczną – spacer, rower, basen;
- doprawiaj potrawy przyprawami o właściwościach przeciw wzdymających: kolendra, kminek, bazylia, tymianek;
- pij ziołowe herbatki, które usprawniają pracę jelit: rumianek, koper włoski, mięta; [3]
- w aptece poproś o skuteczny lek na wzdęcia – pytaj o preparaty bez recepty zawierające symetykon;
- stosuj masaże brzucha – kieruj się zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Wiele preparatów leczniczych może powodować wzdęcia. Czasem jest to związane z nie do końca poznanymi mechanizmami działania, a czasem jest wywoływane przez dodatkowe substancje w nich zawarte jak np. laktoza. Niezależnie od przyczyny, szukaj sposobów na pozbycie się nieprzyjemnych skutków ubocznych leków, a jeśli są one wyjątkowo uciążliwe – porozmawiaj ze swoim lekarzem o zmianie przyjmowanych farmaceutyków.
Bibliografia
[1] P. Gulbicka i M. Grzymisławski, „Abdominal Bloating: Most Frequent Causes and Treatment”, Piel. Zdr. Publ., t. 6, nr 1, s. 69–76, 2016, doi: 10.17219/pzp/62045.
[2] „Indeks Leków MP”. Dostęp: 5 listopad 2023. [Online]. Dostępne na: https://indeks.mp.pl/
[3] B. Larijani i in., „Prevention and Treatment of Flatulence From a Traditional Persian Medicine Perspective”, Iran Red Crescent Med J, t. 18, nr 4, s. e23664, sty. 2016, doi: 10.5812/ircmj.23664.