Jak wygląda diagnostyka żylaków?
Pierwszym lekarzem, do którego zgłaszają się pacjenci z problemem żylaków, jest najczęściej lekarz rodzinny. Widoczne gołym okiem zmiany na nogach to często tylko jedna z kilku nurtujących dolegliwości. Pacjenci z żylakami skarżą się na uczucie ciężkości nóg, obrzęki, zmianę wyglądu skóry na nogach (włącznie z owrzodzeniami), a czasem nawet ból. Osoba z takimi objawami kwalifikuje się do poszerzenia diagnostyki – zaleca się przede wszystkim wykonanie USG naczyń kończyn dolnym. Następnie lekarz rodzinny sam lub w porozumieniu z chirurgiem naczyniowym lub flebologiem decyduje o dalszym postępowaniu.
Sposoby usuwania żylaków
Technologie we współczesnej medycynie ulegają ciągłemu rozwojowi. Obecnie dąży się do tego, żeby wykonywane zabiegi były jak najmniej inwazyjne – charakteryzowały się małym obciążeniem dla pacjenta, dobrą tolerancją, szybkim czasem rekonwalescencji i nie pozostawiały blizn. Do nowych metod usuwania żylaków należą m.in.: laserowe usuwanie żylaków, klejenie żylaków i skleroterapia. Poważną wadą tych metod jest brak ich finansowania przez NFZ. Jedyną refundowaną metodą usuwania żylaków jest klasyczna operacja.
Kto może usunąć żylaki na NFZ?
Nie każdy pacjent, który ma ochotę na pozbycie się żylaków, może skorzystać z bezpłatnych świadczeń. Jest tylko kilka wskazań, które na to pozwalają:
- nieskuteczne leczenie zachowawcze (żele, maści, kompresjoterapia);
- obecność bardzo uciążliwych dolegliwości towarzyszących żylakom (obrzęki, zaburzenia czucia, ból);
- owrzodzenia kończyn dolnych.
Jak wygląda usuwanie żylaków na NFZ?
Żylaki można usunąć podczas pobytu w oddziale chirurgicznym, ale coraz częstszym rozwiązaniem proponowanym przez lekarzy jest tzw. chirurgia jednego dnia – pacjent zgłasza się do ośrodka wykonującego operację wcześnie rano i jeszcze tego samego dnia może go opuścić.
W dniu zabiegu należy być na czczo – czyli przez 8-12 godzin przed operacją nie można jeść i pić. Jeśli bierzesz jakieś leki na stałe, to lekarz wykonujący operację wskaże, czy masz je zażyć o standardowych porach, czy powinieneś je odstawić na czas zabiegu. Dodatkowo pamiętaj o tym, żeby zabrać ze sobą wszystkie wyniki badań, które wcześniej zostały zlecone przez chirurga.
Operacja jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym. U niektórych pacjentów możliwe jest zastosowanie znieczulenia przewodowego (tzw. znieczulenie „w kręgosłup”). Na początku zabiegu chirurg wykonuje nacięcie w pachwinie, gdzie następuje pierwsze cięcie skóry. Kolejne nacięcie wykonywane jest w okolicy kolana lub kostki. W pachwinie do żyły wprowadza się długą sondę. Żyły ulegają odcięciu i podwiązaniu, a następnie są wyciągane razem z sondą (tzw. stripping). Potem z kilkumilimetrowych cięć na skórze chirurg usuwa poszczególne żylaki. Rany po zabiegu są zaszywane. Na operowaną kończynę zakłada się opatrunek uciskowy.
Po operacji pacjent jest pod nadzorem anestezjologa i pielęgniarek. Jeśli nie wystąpią żadne powikłania i dobrze się czujesz, to tego samego dnia będzie można wrócić do domu. [1] Lekarz przepisze Ci leki przeciwbólowe, ale nie wszyscy pacjenci zgłaszają konieczność ich zażywania. Po operacji może przez pewien czas otrzymywać się opuchlizna na nogach, więc lekarz może zlecić lek przeciwobrzękowy w postaci żelu z heparyną. Taki żel ma również działanie przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe, co wspomaga powrót do pełnej sprawności nóg po operacji żylaków. [2]
Czy po operacji są powikłania?
Komplikacje po operacji żylaków są rzadkie, jednak mogą się pojawić, więc trzeba mieć tego świadomość. Są to najczęściej powikłania w okolicy operowanego miejsca.
Postępowanie po operacji
Ważnym zaleceniem jest pozostawanie w ruchu po operacji. Unikaj długiego stania, a jeśli siedzisz, to podłuż pod nogi podnóżek. Spaceruj, żeby zapobiegać zastojowi krwi.
Po około tygodniu od zabiegu należy zgłosić się do poradni chirurgicznej na zdjęcie opatrunków. Termin kolejnej wizyty kontrolnej zostanie dostosowany do Twoich potrzeb.
Po wykonanym zabiegu dostaniesz od lekarza szereg zaleceń, które powinieneś wprowadzić do swojego życia. Unikaj sauny, słońca i gorących kąpieli. Pamiętaj o piciu dużej ilości wody, zwłaszcza w ciepłe dni. Zrezygnuj z palenia papierosów. Miej w apteczce lek przeciwobrzękowy z heparyną.
Chirurgiczne leczenie żylaków nie usuwa przyczyny choroby, a jedynie jej następstwa. Nawet jeśli chirurg wykona operację niezwykle starannie, to istnieje ryzyko nawrotu żylaków. Dlatego niezwykle ważne jest jak najlepsze dbanie o zdrowie i kondycję nóg.
Bibliografia
[1] W. Noszczyk, „Choroby żył kończyn dolnych”, w Chirurgia. Repetytorium, II., Warszawa: PZWL, 2020, s. 583–586.
[2] J. Raetz, M. Wilson, i K. Collins, „Varicose Veins: Diagnosis and Treatment”, afp, t. 99, nr 11, s. 682–688, cze. 2019.