Zapalenie krtani – różne oblicza choroby
Zapalenie krtani, w zależności od przyczyny i przebiegu, może przybrać różne formy – od łagodnych infekcji wirusowych po przewlekłe stany wymagające długotrwałego leczenia.
Przewlekłe zapalenie krtani – rodzaje, objawy i przyczyny
Przewlekłe zapalenie krtani dzieli się na proste, przerostowe i zanikowe. Każda z tych postaci rozwija się w wyniku długotrwałego narażenia na czynniki drażniące, takie jak dym tytoniowy, toksyny wziewne czy refluks żołądkowo-przełykowy. [1,2,3]
-
Przewlekłe proste zapalenie krtani – objawia się chrypką, zmęczeniem głosowym, uczuciem ciała obcego w gardle oraz gęstą wydzieliną. [1]
-
Przewlekłe przerostowe zapalenie krtani – charakteryzuje się pogrubieniem błony śluzowej krtani, które prowadzi do zaburzeń głosu. Osoby cierpiące na tę chorobę skarżą się na chrypkę, czasowy bezgłos, uczucie drapania w gardle oraz dyskomfort związany z obecnością ciała obcego. [2]
-
Przewlekłe zanikowe zapalenie krtani – prowadzi do stopniowego zaniku błony śluzowej krtani, które powoduje uczucie suchości w gardle, chrypkę, zaburzenia głosu oraz uporczywe pokasływanie. [3]
Ostre zapalenie krtani – objawy i przyczyny
Ostre zapalenie krtani powodowane jest zazwyczaj infekcją i może mieć dwie postaci.
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani to przypadłość, która dotyka głównie dzieci w wieku od 1 do 5 lat. Objawia się nagłym wystąpieniem szczekającego kaszlu, duszności wdechowej oraz gorączki. Charakterystyczne jest to, że objawy nasilają się w nocy. Przyczyną schorzenia są głównie infekcje wirusowe, jednak w niektórych przypadkach może dojść do nadkażenia bakteryjnego. [4] Ostre nieżytowe zapalenie krtani również rozwija się wskutek infekcji wirusowej atakującej górne drogi oddechowe. Chorobie towarzyszy ból gardła, pieczenie, kaszel, chrypka oraz podwyższona temperatura ciała. Może występować zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Często pojawia się w przebiegu przeziębienia. [5]
Zapalenie krtani – sposoby leczenia
Ostre nieżytowe zapalenie krtani, które najczęściej ma podłoże wirusowe, wymaga głównie leczenia objawowego. Z tego powodu stosuje się leki łagodzące dolegliwości – leki przeciwgorączkowe, które pomagają obniżyć temperaturę ciała, przeciwkaszlowe, które redukują dokuczliwy kaszel, oraz mukolityczne, które ułatwiają usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych. [5]
Preparaty na kaszel mokry, dostępne bez recepty
W leczeniu kaszlu produktywnego wykorzystuje się różne grupy leków mukoaktywnych, które modyfikują właściwości śluzu w drogach oddechowych.
Leki wykrztuśne, takie jak sulfogwajakol i gwajafenezyna, poprawiają efektywność kaszlu i ułatwiają usuwanie wydzieliny. Dzielą się na trzy grupy: [6]
-
działające odruchowo,
-
wpływające bezpośrednio na gruczoły oskrzelowe,
-
zmieniające pH wydzieliny.
Leki mukolityczne, jak N-acetylocysteina i erdosteina, obniżają lepkość śluzu, ułatwiając jego usuwanie. Z kolei leki mukokinetyczne, takie jak ambroksol i β2-mimetyki, poprawiają transport śluzowo-rzęskowy.
Niektóre substancje mukoaktywne charakteryzują się mechanizmem działania właściwym dla kilku tych grup jednocześnie. Na przykład ambroksol, poza usprawnieniem transportu śluzowo-rzęskowego (czyli działania przypisywanego mukokinetykom), przyczynia się do wydzielania surfaktantu i wodnistego śluzu. Wpływa tym samym na obniżenia lepkości wydzieliny, a taki mechanizm działania jest typowy dla preparatów mukolitycznych. [6]
Znaczenie fizjoterapii w łagodzeniu mokrego kaszlu
Gdy kaszel mokry daje się we znaki, nieocenionym wsparciem okazuje się fizjoterapia – szczególnie w przypadku osób, które mają trudności z efektywnym oczyszczaniem dróg oddechowych. W usuwaniu zalegającej wydzieliny pomagają zabiegi fizjoterapeutyczne, takie jak oklepywanie, wibracja klatki piersiowej i drenaż ułożeniowy. Warto również nauczyć się efektywnych technik kaszlu, obejmujących podwójne odkaszlnięcie czy intensywny wdech. Terapię wspiera także wzmacnianie mięśni oddechowych przez ćwiczenia oddychania przeponowego. [6]
Co zrobić, gdy kaszel i pochrząkiwanie utrzymuje się po przebytym zapaleniu krtani?
Mokry kaszel u dorosłych i u dzieci po zapaleniu krtani może oznaczać pozostałości stanu zapalnego w obrębie dróg oddechowych, które prowadzą do zwiększonego wydzielania śluzu. Może to także sugerować dalszy rozwój infekcji.
Jeśli po zapaleniu krtani utrzymuje się kaszel lub pochrząkiwanie, które może być wynikiem pozostałego stanu zapalnego i nadmiaru śluzu, w pierwszej kolejności warto przyjąć postawę wyczekującą – gdy nie pojawiają się inne poważne objawy. Tego rodzaju kaszel czy pochrząkiwanie mogą ustąpić samoistnie w ciągu kilku tygodni. W międzyczasie można sięgnąć po środki, które pomagają złagodzić dolegliwości. [7] Wśród metod niefarmakologicznych największe znaczenie ma odpowiednie nawodnienie i fizjoterapia. [6] Jednak jeśli objaw trwa dłużej niż 3–4 tygodnie, warto skonsultować się z lekarzem, np. laryngologiem lub pulmonologiem, aby upewnić się, że nie ma innych poważniejszych problemów. [7]
Artykuł na zlecenie marki deflegmin
Źródła
[1] Zagor M., Przewlekłe proste zapalenie krtani, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-krtani/179696,przewlekle-proste-zapalenie-krtani [Dostęp online: 28.02.2025]
[2] Zagor M., Przewlekłe przerostowe zapalenie krtani, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-krtani/179698,przewlekle-przerostowe-zapalenie-krtani [Dostęp online: 28.02.2025]
[3] Zagor M., Przewlekłe zanikowe zapalenie krtani, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-krtani/179697,przewlekle-zanikowe-zapalenie-krtani [Dostęp online: 28.02.2025]
[4] Zagor M., Ostre podgłośniowe zapalenie krtani, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-krtani/179701,ostre-podglosniowe-zapalenie-krtani [Dostęp online: 28.02.2025]
[5] Zagor M., Ostre nieżytowe zapalenie krtani, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-krtani/179702,ostre-niezytowe-zapalenie-krtani [Dostęp online: 28.02.2025]
[6] Krenke, R., Chorostowska-Wynimko, J., Dąbrowska, M., Bieńkowski, P., Arcimowicz, M., Grabczak, E. M., & Mastalerz-Migas, A. Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych– rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, 6/2018, vol. 4
[7] Lis G., Co należy zrobić, gdy u dziecka po przebytym zapaleniu krtani utrzymuje się chrypka i pochrząkiwanie?, Medycyna Praktyczna, 5000 pytań z pediatrii: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.4.11.5. [Dostęp online: 28.02.2025]