Do wytwarzania tej toksyny dochodzi głównie w glebie. Substancja ta w zależności od podanej dawki może być silnie trująca dla organizmu człowieka lub wykazywać określone działanie lecznicze.
Mechanizm działania BTX jest trójstopniowy i polega na zahamowaniu uwalniania acetylocholiny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za przekazywanie impulsów pomiędzy nerwami a mięśniami poprzez fragmentację białka SNAP-25 niezbędnego do wydzielania acetylocholiny. Pierwszy stopień trwa około 30 minut i polega na wiązaniu toksyny z receptorem presynaptycznym. Drugi stopień to transport do wnętrza zakończeń nerwowych, zaś trzeci to zahamowanie uwalniania acetylocholiny. Dzięki temu połączenia między zakończeniami nerwów a mięśniami, które są przez nie unerwione ulegają zablokowaniu co prowadzi do zahamowania skurczów porażonego mięśnia, ich rozluźnienia i relaksacji.
Wyróżnia się: osiem typów toksyny botulinowej: A, B, C1, C2, D, E, F, G. Każda z nich reaguje z acetylocholiną zakończeń nerwowych, natomiast różnice między nimi wynikają z wielkości cząsteczki, biosyntezy oraz mechanizmu reakcji komórkowej.
Zastosowanie: W medycynie estetycznej wykorzystuje się toksynę botulinową typu A (Dysport lub Botox) zbudowanej z 2 łańcuchów: ciężkiego i lekkiego połączonych mostkiem disiarczkowym. Stosowana w celu likwidacji zmarszczek mimicznych: poprzecznych czoła, między brwiami, fałdy nosowo-wargowe, zmarszczek wokół oczu zwanych potocznie kurzymi łapkami, bruzdy nosowe tzw. Zmarszczki królicze, zmarszczek wokół ust, brody oraz pionowych i poziomych zmarszczek szyi. Oprócz tego toksyna botulinowa znalazła zastosowanie w leczeniu nadpotliwości dłoni, stóp i pach, w bólach migrenowych, napięciowych i chronicznych głowy, spazmowych bólach mięśniowych oraz w leczeniu zeza, oczopląsu. Toksynę botulinową można również stosować profilaktycznie, aby zmarszczki nie utrwaliły się w przyszłości.
Produkcja: Preparaty toksyny botulinowej w medycynie estetycznej są produkowane laboratoryjnie z wyizolowanych szczepów bakteryjnych, oczyszczane i pakowane próżniowo.
Przebieg zabiegu:
Zabieg wykonywany jest przez wyspecjalizowanego lekarza, który za pomocą jednorazowej strzykawki z cienką igłą podaje jednorazowo od 20 do 60 jednostek toksyny w ściśle określone miejsca (domięśniowo wzdłuż linii przekazywania impulsów nerwowych). Zabieg nie jest bolesny i nie wymaga znieczulenia, natomiast w przypadku osób ze zwiększoną wrażliwością na ból można zastosować miejscowe znieczulenie. Efekt Po około 7-10 dniach od zabiegu zaczyna się odtwarzanie zakończenia nerwowego. Należy pamiętać iż efekt nie jest trwały, bowiem po upływie 4-6 miesięcy zakończenia nerwowo-mięśniowe tworzą się na nowo, dlatego aby uzyskać jak najlepsze efekty zaleca się powtórzyć zabieg.
Zalecenia po zabiegu: Po zabiegu należy unikać masażu oraz wykonywania innych zabiegów w okolicy podania toksyny w celu uniknięcia ryzyka przemieszczenia się preparatu a także unikania pochylania głowy. Zabieg z użyciem toksyny botulinowej jest bezpieczny a działania niepożądane występują bardzo rzadko.
Działania niepożądane: lekkie zaczerwienienie, ból w miejscu iniekcji, opadnięcie górnej powieki, osłabienie siły mięśniowej dłoni, b. rzadko: wywinięcie powieki i obniżenie powieki dolnej, podwójne widzenie, przejściowy ból głowy. Niestety, nie jest to zabieg dla wszystkich. Przeciwwskazaniem do jego wykonania jak w większości przypadków jest okres ciąży oraz karmienia piersią, ale także choroby złącza nerwowo-mięśniowego, miastenia, nadwrażliwość na toksynę botulinową, infekcje w miejscu zabiegu a także stosowanie niektórych leków np. streptomycyny, gentamycyny.
Reasumując toksyna botulinowa jest skuteczną metodą w walce z nieuchronnym procesem starzenia się skóry, aczkolwiek tak jak ze wszystkim należy zachować umiar oraz zdrowy rozsądek, gdyż to co może nam pomóc, może również okazać się dla nas szkodliwe.
Przechowywanie preparatu: Przed rozpuszczeniem przechowywany w postaci zamrożonej – 5 stopni lub w lodówce 2-8 stopni. Po rozpuszczeniu przechowywany w lodówce 2-8 stopnia. Dysport nie musi być przechowywany w głębokim zamrożeniu.
Zabieg botox (https://bemedica.pl/zabieg/botox/) wykonywany jest m. in w klinice Beautymedica w Katowicach. Na stronie kliniki można znaleźć więcej informacji o wykonywanych zabiegach: https://bemedica.pl