Kiedy powinniśmy dokonać oznaczenia poziomu TSH?
TSH, razem z T3 oraz T4 wchodzi w skład podstawowego, laboratoryjnego profilu tarczycowego. Wskazaniami do jego oznaczenia są wszystkie choroby tarczycy, ze szczególnym uwzględnieniem chorób takich jak:
- Nadczynność tarczycy - charakteryzująca się nadmiernym poceniem się, przyspieszonym tętnem i oddechem, nieadekwatnym do sytuacji chudnięciem, uczuciem gorąca, czy wysokim ciśnieniem tętniczym krwi (stan ten najczęściej reprezentowany jest przez chorobę Gravesa-Basedowa oraz wole nadczynne).
- Niedoczynność tarczycy - charakteryzująca się suchą, zimną skórą, sennością, apatią, uczuciem zimna, nieadekwatnym do sytuacji wzrostem masy ciała, objawami złego nastroju, a nawet depresji (stan ten najczęściej reprezentowany jest przez chorobę Haschimoto).
- Stan po wycięciu tarczycy - w celu oceny poprawności suplementacji.
TSH - jak przygotować się do badania i jak ono wygląda?
Przygotowanie do badania poziomu TSH ze strony pacjenta polega na pozostaniu na czczo minimum 8 godzin przed pobraniem próbki. Jest to jedyne, istotne dla wiarygodności oznaczenia, obostrzenie dotykające pacjenta.
Samo badanie polega na pobraniu jednej próbówki krwi. Dalsze oznaczenia dokonywane są już w laboratorium, a pacjent otrzymuje wydrukowany na kartce poziom TSH. Czas oczekiwania na wyniki, w zależności od ośrodka oznaczającego, może się wahać. Nie powinien jednak wynosić dłużej niż 1 dzień.
TSH - normy.
Zakres normy dla poziomu TSH wynosi 0,23-4,0 mU/l. Interpretując wynik, po pierwsze należy wsiąść pod uwagę płeć oraz wiek badanej osoby. Po drugie, pozostałe markery funkcji tarczycy. Tylko taka całościowa, odniesiona do konkretnego pacjenta ocena wyniku ma znaczenie diagnostyczne i kliniczne.
TSH - co oznacza jego niski i wysoki poziom?
Nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych zawsze wzbudzają nasz niepokój. Nie zawsze jednak wysoki bądź niski poziom któregoś z parametrów jest złym znakiem i oznaką choroby.
Niski poziom TSH.
Niski poziom TSH z zasady oznacza nadczynność tarczycy - stan nadmiernej produkcji hormonów T3 oraz T4. Najczęściej przyczyną tego stanu, jak już wcześniej wspominaliśmy, jest choroba Gravesa-Basedowa oraz wole nadczynne.
Choroba Gravesa-Basedowa należy do chorób autoimmunologicznych, znacznie częściej występujących u kobiet. U podłoża jej powstawania leży produkcja przeciwciał skierowanych przeciwko receptorowi TSH. Te nieprawidłowe cząsteczki, niejako naśladując prawidłowo wytwarzane TSH, pobudzają nadmiernie tarczyce do produkcji swoich hormonów. Efektem jest stan ich nadmiaru, czyli rzeczona nadczynność tarczycy.
Wole nadczynne z kolei jest stanem nadmiernego rozrostu tkanki tarczycowej. Nieadekwatna do sytuacji, zbyt duża ilość miąższu, produkuje nadmierne ilość hormonów. Przyczyną tego patologicznego stanu jest niedobór jodu, wyprzedzający wystąpienie choroby o około 15 do 30 lat.
Wysoki poziom TSH.
Wysoki poziom TSH z zasady oznacza niedoczynność tarczycy. Jest to stan odwrotny do opisanego wcześniej niskiego poziomu tego hormonu. Najczęstszymi przyczynami niedoczynności tarczycy w Polsce są choroba Haschimoto oraz stan po usunięciu tarczycy.
Choroba Haschimoto należy do chorób autoimmunologicznych (tak jak choroba Gravesa-Basedowa). U podłoża jej powstania leży produkcja przeciwciał określanych jako przeciwtarczycowe. Efektem ich działania jest niszczenie miąższu tarczycy, a tym samym zmniejszanie ilości tkanki zdolnej do produkcji hormonów tarczycowych. Zaawansowaną chorobę Haschimoto, klinicznie można porównać do stanu po wycięciu tarczycy.