Zdrowy styl życia jest metodą zapobiegania i leczenia chorób powstających na tle niewłaściwego żywienia. Jednym z problemów są zaburzenia lipidowe, czyli wysoki cholesterol całkowity, frakcja LDL oraz niski cholesterol HDL. Prawidłowo zbilansowana dieta pozwala obniżyć cholesterol w stopniu porównywalnym do jednej dawki leku.
Postaw na ryby
Urozmaicona dieta powinna przynajmniej 3-4 razy w tygodniu uwzględniać ryby. Są one doskonałym źródłem pełnowartościowego białka oraz szeregu innych cennych składników, m.in. witaminy A i D, jodu, fosforu, potasu, magnezu i selenu. Ryby dostarczają znacznych ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, głównie długołańcuchowych kwasów tłuszczowych EPA i DHA. Dodatkowo, mięso ryb jest łatwostrawne i przyswajalne przez organizm ludzki w każdym wieku.
Wpływ omega-3 na zdrowie
Nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 są niezwykle cenne dla naszego organizmu, pomocne w profilaktyce i leczeniu wielu chorób. Są ważnym elementem zapobiegania i leczenia chorób sercowo-naczyniowych, gdyż wykazują właściwości przeciwmiażdżycowe, pomagają utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu oraz obniżyć triglicerydy.
Ponadto wzmacniają układ immunologiczny, działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, łagodzą objawy wielu chorób, m.in reumatoidalnego zapalenia stawów, astmy, tocznia rumieniowatego, a nawet zmniejszają ryzyko zachorowania na raka. Ważne są w prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu układu nerwowego oraz narządu wzroku.
Które ryby wybrać?
Zawartość kwasów omega-3 – kwasu eikozapenatenowego (EPA) oraz dokzaheksaenowego (DHA) oraz ich wzajemne proporcje w tłuszczu rybim zależą od gatunku i stanu fizjologicznego ryb, pory roku oraz miejsca połowu. Ryby z zimnych mórz północnych zawierają więcej EPA, zaś z południowych więcej DHA. Ponadto, ryby żyjące dziko charakteryzują się większą zawartością kwasów tłuszczowych omega-3, a mniejszą omega-6 w porównaniu z rybami hodowlanymi.
Do gatunków ryb o najwyższej zawartości tych cennych kwasów należą:
- łosoś,
- makrela,
- śledź,
- sardynka,
- pstrąg tęczowy,
- miecznik
- tuńczyk,
- halibut.
Ile spożywać kwasów omega-3?
W zaleceniach zdrowego żywienia, ale również w profilaktyce chorób układu krążenia, codzienna dieta powinna dostarczać odpowiednia ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym z rodziny omega-3 i 6. W prawidłowo zbilansowanej diecie kwasy omega-3, w postaci kwasu alfa-linolenowego, powinny stanowić 0,5% wartości energetycznej diety, a zawartość kwasów EPA i DHA powinna wynosić 250 mg. Istotna jest również proporcja kwasów omega-6 do omega-3. Optymalny stosunek tych kwasów tłuszczowych powinien wynosić 4:1–5:1 i nie powinien przekraczać 10:1[1].
W jakiej formie jeść rybę?
Ryba uwzględniona w diecie 3-4 razy w tygodniu może być podana w różnej formie. Na obiad w postaci dania z rybą przygotowaną na parze lub pieczoną. W pozostałych posiłkach wykorzystać można ryby marynowane, w puszcze, od czasu do czasu również wędzone. Zdrową przekąską będzie również sushi.
[1][1] Jarosz M. [red]: Normy żywienia człowieka. Wyd. IŻŻ, Warszawa 2012