Kładąc się do łóżka i ustawiając budzik nie myślimy o tym, kiedy dobrze byłoby się obudzić - ustawiamy po prostu najpóźniejszą możliwą godzinę. To błąd, który popełnia większość osób nie zaznajomionych z biologicznymi aspektami snu. Podczas snu nasz mózg wcale nie jest bezczynny - wielokrotnie przechodzimy między etapami zwanymi fazami snu. Fazy snu to po prostu krótsze lub dłuższe odcinki odpowiedzialne za regenerację ciała i mózgu. Nasz sen dzieli się na cztery fazy:
Faza 1 - Sen lekki
Faza 2 - Sen głęboki
Faza 3 - Sen głęboki
Faza REM - sen lekki - to właśnie w fazie REM w naszej głowie pojawiają się kolorowe sny,
Faza 4 - Sen głęboki
Co podział na sen lekki i głęboki oznacza dla nas? Fazy następują po sobie w kolejności 1-2-3-4-1-REM-1. Aby obudzić się wyspanym, wystarczy tak wyregulować długość snu, aby obudzić się w fazie snu lekkiego. Jak to zrobić?
Da się to obliczyć. Jeden cykl snu - czas, kiedy nasz mózg przechodzi przez wszystkie fazy - trwa około półtorej godziny. Obudzimy się wyspani tylko jeśli zakończymy nasz sen na początku lub końcu cyklu - tak jak na poniższym obrazku.
Dla przykładu, jeśli pójdziemy spać o godzinie 22, należy nastawić budzik na wielokrotność 1,5h - czyli w zależności od dostępnego na sen czasu 6h lub 7,5h. W ten sposób powinniśmy się obudzić wyspani - należy jednak pamiętać, że cykle snu mają różną długość u różnych ludzi. Aby uwzględnić tą zależność, codziennie oceniaj stopień wyspania w skali od 1-10, kontrolując jednocześnie czas, który przespałeś. W ten sposób zdobędziesz konkretną informację o długości swojego cyklu - i będziesz w stanie dostosować go tak, aby się wyspać!
Fazy snu a bezsenność
Fazy snu są z powodzeniem wykorzystywane w leczeniu bezsenności. W czasie trwania różnych faz, w naszym organizmie wytwarzane są związki chemiczne odpowiedzialne za dobry sen, takie jak np. melatonina. Uaktywnienie konkretnych faz pozwala wyregulować nasz senny cykl, co w konsekwencji zapobiega bezsenności. Aby uaktywnić konkretne fazy, używa się między innymi dźwięków i delikatnych impulsów elektrycznych - ale są to zabiegi przeprowadzane w profesjonalnych gabinetach medycznych, więc lepiej nie próbujcie tego w domu!