×

Ostrzeżenie

JUser::_load: Nie można załadować danych użytkownika o ID: 137.

Wydrukuj tę stronę
środa, 28 czerwiec 2017 11:06

Jak nie pomylić objawów jaskry z objawami krótkowzroczności?

Pacjenci, u których występuje krótkowzroczność, stanowią nie lada wyzwanie dla lekarzy okulistów w kontekście diagnostyki jaskry. Od pewnego czasu wiadomo już, że krótkowzroczność jest jednym z najsilniejszych czynników ryzyka rozwoju jaskry, a przy tym zmiany, które wykrywane są w oku w trakcie badania okulistycznego w obu schorzeniach mogą wyglądać bardzo podobnie. Jeśli jesteś krótkowidzem, sprawdź, które objawy powinny Cię zaniepokoić i kiedy powinieneś udać się do okulisty.

 

Czym jest krótkowzroczność?

Krótkowzroczność jest jedną z trzech wad refrakcyjnych wzroku. Wady refrakcyjne polegają na nieprawidłowym załamywaniu się promieni świetlnych w układzie optycznym oka, przez co obraz, jaki powstaje na siatkówce, jest nieostry.

Krótkowzroczność oznacza, że promienie świetlne załamywane są zbyt mocno i ich ogniskowanie występuje przed siatkówką. Korekcja wad wzroku polega na dobraniu odpowiednich okularów lub szkieł kontaktowych, które w przypadku krótkowidzów powinny być rozpraszające (tzw. minusy).

Wśród przyczyn krótkowzroczności wymienia się czynniki genetyczne, ale odpowiadają one jedynie za 1/3 całkowitego ryzyka wystąpienia tej wady. Za resztę odpowiadają tzw. czynniki środowiskowe, a wśród nich przede wszystkim praca wymagająca długotrwałego skupiania wzroku na bliskich odległościach, jak na przykład praca przy komputerze. Nie korygowana lub nie w pełni skorygowana soczewkami krótkowzroczność powoduje stopniowe pogłębianie się wady.

Objawy krótkowzroczności

To, co zauważa pacjent, to przede wszystkim pogorszenie ostrości widzenia, szczególnie dotyczące przedmiotów znajdujących się w oddali. Przedmioty położone blisko zwykle widziane są dobrze.

Każda wada wzroku i nieostre widzenie doprowadza z czasem do pojawienia się bólów głowy, przewlekłego zmęczenia i złego samopoczucia. Charakterystycznym objawem krótkowzroczności, od którego pochodzi też grecka nazwa tego schorzenia – myopia, jest mrużenie oczu, które przy dobrym oświetleniu pomaga zmniejszyć rozproszenie obrazu na siatkówce. Dzieje się to jednak kosztem pola widzenia, dlatego w przypadku takiej kompensacyjnej reakcji organizmu możemy mówić o zawężeniu pola widzenia w krótkowzroczności.

Problem krótkowzroczności dotyczy znacznej części ludzi, w tym także dzieci. Przez długi czas szacowało się, że w Polsce na tę wadę wzroku cierpi około 20% społeczeństwa. Ostatnie badania pokazują jednak, że problem z krótkowzrocznością dotyka od 40 do 60% Polaków, niezależnie od wieku. Dzieci nie zawsze są w stanie nazwać wszystkie objawy, dlatego podejrzenie krótkowzroczności powinni wysunąć rodzice, których dzieci podczas czytania trzymają książki blisko twarzy, podchodzą blisko telewizora, skarżą się na bóle głowy, mrużą oczy czy wykazują niechęć do nauki.

Czym jest jaskra?

Jaskra natomiast jest chorobą oczu, której zasadniczą cechą jest uszkodzenie nerwu wzrokowego. Objawy jaskry zazwyczaj przez długi czas nie są widoczne. Z czasem jednak, w miarę jak degeneracja nerwu postępuje, pojawiają się pewne symptomy, których nie można przeoczyć, jeśli chce się zachować dobry wzrok. Nieleczona jaskra prowadzi bowiem w prostej linii do całkowitej ślepoty, a wprowadzenie leczenia z opóźnieniem nie cofnie już istniejących zmian, a jedynie zahamuje dalsze ich pogłębianie się.

Częstość jaskry rośnie wraz z wiekiem i zwykle występuje u ludzi po 40 r.ż. Są jednak sytuacje szczególne, w których ta granica wiekowa nie ma istotnego znaczenia i taką sytuacją jest współwystępowanie u pacjenta krótkowzroczności, a zwłaszcza tzw. wysokiej krótkowzroczności – bardzo silnego czynnika ryzyka jaskry.

Objawy jaskry

Jak wspomniano wyżej, jaskra przez długi czas pozostaje bezobjawowa i w przypadku jej rozwoju przy współistniejącej krótkowzroczności, jedyną możliwością postawienia prawidłowego rozpoznania jest pełne badanie okulistyczne.

Każde pogorszenie widzenia w przypadku krótkowzroczności wymaga nie tylko doboru nowych okularów, ale udania się do okulisty w celu wykonania szczegółowych badań dodatkowych. Typowo, w przypadku jaskry, jako badania przesiewowe zaleca się: badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie dna oka oraz ocenę pola widzenia. Jeśli podejrzewa się jaskrę u osoby z krótkowzrocznością, należy takie badania poszerzyć zgodnie z odpowiednimi protokołami okulistycznymi choćby o gonioskopię, ocenę przednich struktur oka w lampie szczelinowej, czy optyczną koherentną tomografię (OCT).
Warto uświadomić sobie, że objawy samej jaskry są dość niecharakterystyczne i jeśli się pojawią, łatwo je przeoczyć. Należą do nich: bóle głowy i gałek ocznych oraz pogorszenie widzenia, szczególnie w zakresie widzenia obwodowego. Jak nie trudno się domyśleć, każdy, a szczególnie krótkowidz, łatwo może takie objawy zignorować, gdyż z powodu krótkowzroczności mogły one występować już wcześniej.

Rozpoznanie, czy pacjent cierpi jedynie z powodu krótkowzroczności, czy rozwija się u niego również jaskra, jest niezwykle istotne. Wady wzroku należy leczyć przede wszystkim odpowiednią korekcją optyczną, leczenie zaś jaskry polega na obniżaniu ciśnienia wewnątrz gałki ocznej i jest to niezbędne dla zahamowania uszkadzania nerwu wzrokowego. Żeby nie przeoczyć poważnej choroby, jaką jest jaskra, trzeba regularnie odwiedzać lekarza okulistę i stosować się do jego zaleceń.